Самарқанд вилояти қўғирчоқ театри
17.02.2021 11:39
Театр жамоаси 1978 йил 1 сентябр куни Самарқанддаги Ҳамид Олимжон номидаги ўзбек давлат драма театри биносида Ғайратийнинг “Али Кичкина” асари асосида тайёрланган спектакл билан ўз ижодий фаолиятини бошлади.Жамоани асосан эндигина Тошкент театр ва рассомчилик институтининг (ҳозирги Санъат ва Маданият институтининг) ўқитувчилари В.С.Иогелсон ва Н.П.Никифирова раҳбарлигидаги “Қўғирчоқ театри актёри” билимини тугатган 18 нафар ўзбек ва рус қўғирчоқбоз актёр Самарқандда қўғирчоқ театри ташкил этиш учун йўлланма олдилар.Янги театрга шу институтнинг режиссура бўлимини тугатган Одил Норбоев бош режиссёр,СССР халқ артисти С.Образсов раҳбарлигида Москвадаги Марказий Давлат қўғирчоқ театрида диплом ишини муваффақият билан ёқлаган Борис Рубинов- бош рассом этиб тайинландилар.
Ёш жамоанинг биринчи мавсум репертуари ўзлари ўқиш даврида саҳналаштирилган Л.Бобохоновнинг “Қақилдоқ” (режиссёр – В.С.Иогелсон),А.Анисимов ва В.С.Иогелсонларнинг “Қишки эртак” (режисёр Н.П.Никифирова композисияси) спектаклларидан ташкил топди.Тез орада театр репертуари яна бир янги асар билан бойиди. Бош режиссёр Одил Норбоев саҳналаштирган Л.Махмуднинг “Дадавой дангаса” асари асосидаги замонавий эртак спектаклни кичик томошабинлар илиқ кутиб олдилар,мазкур спектакл театр жамоасининг саҳнадаги дастлабки муваффақиятли қадамига айланади. Қисқа давр ичида спектакл икки юз мартадан ортиқ намойиш этилиб, 20 мингга яқин ёш томошабинни қамраб олди.
Ёш театрнинг шаклланиши ва ривожланишида Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист,Тошкент театр ва рассомчилик санъати институтининг ўқитувчиси В.С.Иогелсоннинг ва театрнинг биринчи раҳбари З.А.Алибековаларнинг хизмати катта бўлди.Улар театр ташкил этилган кунданоқ труппалар репертуарини юксалтиришда билимдон изланувчан режиссёр,ҳақиқий ижодкор,театр жамоасини ижодий-ғоявий жиҳатдан тўғри йўлга йўналтира оладиган талабчан раҳбар,малакали мутахассис ёшларни тарбиялаш ва театрга жалб қилишда жонкуяр устоз ва мураббий сифатида театрга бевосита бошчилик қилдилар.1979-80 йиллар театрнинг бош режиссёри вазифасида ишлаган В.С.Иогелсон қисқа муддат ичида рус ва ўзбек труппаларда “Тимсоҳ Гена” , “Ажойиб эртак” ,”Паҳлавонлар қаерга кетишди”,”Алижон сехргар” спектаклларини муваффақият билан саҳналаштирди.Юқоридаги спектаклларни саҳнага юқори савияда намунали тайёрланишида театрнинг ўша давридаги етакчи актёрлари опа-сингил Злояновалар, О.Абдуллаев, С.Ризазадзе, Н.Волокитина, Р.Низамбаев, Л.Безрукова, Р.Мирзаахмедов, М.Мухиддинова ва бош рассом Борис Рубиновлар жонбозлик кўрсатдилар.
Театр ташкил қилинган даврда мослаштирилган бинода иш бошланиб,1992 йилда Ҳамид Олимжон номидаги ўзбек драма театри биносига кўчиртирилди.Бу бино 1895 йилда “Здания обшественного собрания” мақсадида архитектор Г.М.Сваривичевский лойиҳаси асосида қурилган 1985 йилда эса қайта капитал таъмирланган,бино бир қаватли,томошабинлар учун ўриндиқлар сони – 200 та
Театр биноси 1895 йилда қурилган бўлиб, тарихий ёдгорлик бинолар қаторида давлат руйхатида туради ва 1985 йилда капитал таъмирланган. Ҳозирги кунга қадар талаб қилинган даражада 2016 йилда қисман таъмирланди.
Шу кунга қадар 200 га яқин ҳозирги давр талабига тўлиқ жавоб бера оладиган ҳар хил мавзу ва урф одатларини ўз ичига олган замон қаҳрамонлари иштирокидаги спектакллар саҳналаштирилган.Театр репертуарида ҳозирги кунда ҳам ҳар бир труппада 10 та дан зиёд ўзбек ва рус тилларида қўйилган сара спектакллар томошабинларга намойиш этилмоқда.